Hlo kan ti emaw Hnim kan ti emaw engpawh nise thilto thlai hmun emaw, a awm lohna tur hmuna awm hi a ni ber mai a, chuvangin ei theih pawh ei theih loh pawh thlai a ni emaw thildang a ni emaw hnim anga ngaih tur a ni. Thlai pawh nise duhlohna hmuna a awm chuan hnim anga ngaih theih a ni a, thlawh fai a ngai tho a ni. Entirnan, buh hmuna antam leh thlai dang tam lutuk te pawh.


 Hlo hian boruak, nieng, tui leh chawte a lo chuh ve avangin a hnawk bawk a, a rah leh a chi ten thlai thar a tih bawlhhlawh avang leh a inthlah pun chak avangin a hnawk. Hnim zung te hi thlai zung aia a thuk zawk vangin thlai tan hian an hnawksak zual bawk a ni. Thlai thar a ti hlawk lova, a quality a tichhe bawk. Hei vang hian hneh/fai taka thawh a tul.


 Thlaiin hnim a huat hun lai ber chu a tiah hlim atanga ni 30 leh 60 inkar vel hi a ni a, hei hi critical growth period pawh a tih theih ang. Hetih lai hian hlo hi fai taka thlawh tur a ni a. Thlai tet laia lo leh huan te a hnim lutuk chuan a hnuah thlo fai mah ila a tha tawkin a hlawk tak tak thei tawh lo.


 Hlo hi kawng hrang hranga thlawh emaw tihrem emaw theih a ni a, tihdan hrang hrangte chu chem leh tuthlawh leh kut lawnga hlo thlawh, tui a chim tir, pawl emaw polythene emaw a khuh, rannung emaw hnim emaw thlai dang dip tir te, crop rotation te, thlai bi zing leh bit deuha chin te pawh tangkai taka hman a ni.


 Thlai chi hrang hrang tana hnim chimawm zuallai (Critical stages of crop growth for weed control) te chu a hnuaia tarlan ang hi a ni.


Table 40 :


Thlai
Hnim chimawm zual hun
Hnim vanga thlai thar kiam
theih zat (%)
Bhu (upland)
Chin atanga ni 15-20
50-60
Buh (phunsawn)
Phun atanga ni 25-30
15-20
Vaimim
Chin atanga ni 20-30
20-30
Kel ek chana
Chin atanga ni 20-40
10-15
Mung leh Urd
Chin atanga ni 15-25
20-25
Badam
Chin atanga ni 20-25
50 (a buk lo chi) 20 (a buk chi)
Nihawi
Chin atanga ni 20-40
30-50
Bhu (upland)
Chin atanga ni 15-20
50-60
Fu
Phun atanga ni 30-70
Hlo a zir a ni

 Kuta hlo thlawh hi thlaiin a ngeih ber a, hlawhfa rate a san avang leh indaih a har em avangin hlo tûr (herbicide/weedicide) hman hi kan uar deuh deuh a ngai; amaherawhchu, hlo tûr chauh hmanga hlo thlawh hi thlaiin a ngeih tawk lova, chuvangin hmanthiam a tul hle thung. Thiam taka hman theih nan i zir zel ang.


 Hlo tûrah pawh hian hlo hnahbial (dicot) thatna bikte, hlo hnahtung (monocot) thatna bikte, a engmah thliar lova, hlo chitin that thei tur (non-selective) te a awm a. Tin, hlo lan hma emaw a lo chawr hmaa kah chite (pre-emergence) hlo chawr hnua kah chi (post emergence) te a awm bawk. Zir a ngai.


HMAN ZAT TUR HRIAT A TUL :


 Hengte hi hre phawt ang che.


Hlo tûr (comm…product)a a tur tak (active ingredient) awm zat (% a.i)

Hectare khat a zauva tûr (a.i) hman atana recommend zat (kg ai/ha)

Kah tur ram zau zawng (Ha)


I hlo tur hman tur zat chu :

Q    =  (RR x A x 100)

     -----------------------

        C

Q    -  Hlo tûr mamawh zat (Kg/Ha)

RR     -  Hman tur recommend dan rate (Kg ai/Ha)

A     -  Hlo tûra kah tur zau zawng (Ha)

C     -  Hlo tûr chak lam (ai %)


1.  A bur thun ngai zat (Sprayer load)


 A hmasa berin hectare khata zau kah nana tûr chawhpawlhsa litre tam lam sprayer hmangin chhut chhuah phawt a tul a. Heta tang hian i bur chu vawi engzatnge thun khah a ngaih dawn i hre thei ang.


              Kah tur zat (Litre/Ha)
  Thunkhah ngai zat  = ----------------------------------
             A kahna bur dawn zat (Litre)


2.  Hlo kahna bur khat atana hlo tûr mamawh zat :


                   Hectare khata hlo tûr mamawh zat (ml/gm)
Bur khata hlo tûr pawlh tur zat =  --------------------------------------------------------------
                      Hectare 1 a bur kah ngai zat

3.  Tûr mamawh zat chhutchhuahna chu dik takin the chhuak ang che.

4. Tui pawlh tur zat chhutchhuah sa 1⁄4 bucket ah dah rawh.

5.  Bucketa tui dahsaah chuan tûr pawlh tur chu pawlh ang che. Tûr dah hmasa suh. Bur kha a eichhe thei. Tur chu powder anih chuan hlo kahna bura dah hmain tui tlemte nen chawk tui hmasa rawh. Chutilo chu tui chungah a lâng mai ang.

6.  Tûr leh tui chawhpawlh nan hmawlh (mau/thing) chauh hmang rawh.

7.  Tûr leh tui chawhpawlh sa chu a kahna burah chhung rawh.

8.  Tui pawlh tur la awm 3⁄4 chu burah chhung leh rawh.

9.  Tûr leh tui chu uluk takin chawhpawlh rawh. Tûra hlo kah hi loneitu tan thil har leh buaithlak ve tak a ni a. Kah nat lohvin a sawt thei si lova, kah nasat deuh lahin thlaiin a haw thei bawk si. Hlo tûr anih tur ang taka hlawka hmang turin loneituin a kah dan chiang taka a thiam a ngai. Hlawhtling taka hlo kap turin :

  1) Khaw awmdan thlir hmasa rawh, Hlo tiah hnua kah chi hlo tûrte chu khawthat niin kap la, hlo tiah hmaa kah chi pawh ruahsur mai hlauhawm loh nia kah tur a ni. Chutilo chu ruahin a tûrte a tleuh fai mai ang. Hlo tûr kah laiin thli tleh dan pawh hriatthiam a tul, hlo tûrte chuan thlai dang a tihchhiat loh nan anmahni lamah thliin a beng tur a ni lo. Chutiang pumpelh turin thli thawt laiin hlo tûrin kap suh.

 2)  I thlai hmun leh a vel hrechiang rawh. I tûr kahin a bul vela thlai dang a tichhe tur a ni lo

 3)  Hlo tûr laka fihlim turin i taksa ven a ngai a, i taksa venghim turin thawmhnaw, tarmit, kutkawr leh thil dang inbel rawh.

 4)  Tûrin a bawh loh nan che i hma siahah kap suh. Thlai dang, i tûr kah haw ve thei a tihchhiat loh nan thli thawt loh laiin kap ang che. I kahna hmawr (nozzle) san lam a ngai rengah lek ang che, ft 1 vela sang a tawk. I kal chak lam leh i kahna bur pressure (i pump dan) pawh ngai reng rawh se. Mei zu bawk suh ang che.

 5)  I kah zawhah i bur chu fai takin sahbawn leh tuiin tleuh fai ang che.

 6)  I kah zawh hnuah fai takin inbual la, i thawmhnaw te pawh sufai vek ang che.

 Mizoramah hian hlo tûr 2,4D, Glyphosate Paraquat leh Butachlor te kan la chhuak a. A dang pawh a tam. Amaherawhchu, hengte hi i han hrechiang deuh teh ang. Heng kah dan tur chhutchhuah sa hi a tlangpuiin a chunga kan sawi anga chhut sa a ni.

Sl. No.
Hlo kahna bur
Hlo tûr telh tur zat (ml emaw gm in)
2, 4D
Glyphosate
Butachlor
1.
18 litres dawng
90 grams
145 ml
180 ml
2.
10 litres dawng
50 grams
80 ml
100 ml
3.
9 litres dawng
45 grams
70 ml
90 ml
4.
5 litres dawng
25 grams
40 ml
50 ml
5.
1 litres dawng
5 grams
8 ml
10 ml

 1)  2,4D

 2)  Glyphosate

 3)  Butachlor

 Tehna leh bukna tha neilo tan thirfiante (Tea spoon) khat hi gm 5 emaw 5ml ah emaw a pawm theih mai ang.

An chanchin tlangpui :

1)  2,4D




(2.4D kg 1 leh tui tel

tin 12 pawlh a tawk







2)  GLYPHOSATE :

(Litre 1 tui tel tin 7 pawlh a tawk)









3)  BUTACHLOR :


(Litre 1 tui tel tin 7 pawlh a tawk)

1)  Hlo/hnim hnah bial kah nana hman a ni.

2) Tuia thil to, tuidawl leh patek thah nan a tha.

3) Thlai hnah bial leh hlai, maian, antam leh thildangin an haw ve

4) Thlai hnah tung, buh leh vaimim ten tak taka kahinan haw thei.

5)  Hnim tiah hnu, hlo a la no laia kah tur.



1)  Hlo/hnim mai ni lovin thil tiak leh thlai chitin tan a hlauhawm, di hlo chauh a ni lo.

2)  Hnim tiah hlim emaw a chawrno laia kah tur.

3)  Buh hmuna kan hman dawn chuan buh tuh hma emaw phun hma ngeia hman tur.

4)  Khawthat laia kah tur.


1)  Hnim hnah tung leh bial kahna a ni.

2)  Leilet kawi hnu, buh phun hmaa kah a remchang, tui tling lo sela.

3)   Buh phun/tuh hnua hmin la chawr hma si a hman tur.

4)  Kah laiin lei a hnawng tur a nia, mahse, tui a tling tur a ni lo.

5)   Kahna hnuah tui kan khung duh anih pawhin darker 24 tal rial phawt tur a ni.

6)  Thingtlang lova hman tur anih chuan khawthat laia kah tur a ni.

7) Leilet a ni emaw, thingtlang lo a ni emaw hnim chawr hma ngeia hman tur, hnim chawr hnuah a thawk nep hle.

Source : Lalthanzuala
MSc.(Ag) ,Agro, PG Dip.Agmark
Thlai chin dan
Department of Agriculture (Crop Husbandry)
Mizoram
Page No : 201- 206
First Edition-2011

Download